Kuantum bilişim alanında önemli atılımlar yaptığını öne süren bir kripto projesi, yatırımcıların ilgisini çekmeyi başardı. Ancak birçok uzman, projenin sunduğu kodun bu iddiaları destekleyip desteklemediği konusunda şüpheci yaklaşıyor.
Kuantum Dayanıklı Olduğu İddia Eden Altcoin Projesi “Yalanlandı!”
Anonim geliştiriciler tarafından yönetilen Tsotchke adlı altcoin projesi, “spin tabanlı kuantum bilişim” kullandığını ve bunun sayesinde yapay zekayı kuantum avantajıyla geliştirdiğini iddia ediyor. Ancak kriptografi ve kuantum bilişim alanında çalışan bazı uzmanlar, projenin sunduğu kodun bu iddiaları doğrulamadığını belirtiyor.
Kuantum bilişim üzerine çalışmalar yapan Quant Bond isimli şirketin kurucu ortağı ve kuantum bilimcisi Paulo Viana, projeyi inceledikten sonra şu ifadeleri kullandı:
Sundukları kıyaslamalar (benchmark) son derece iddialı ve inandırıcı olmaktan uzak. Kuantum bilişim alanında araştırmacılar genellikle küçük ve kademeli ilerlemeleri bile büyük başarı olarak değerlendirir. Ancak Tsotchke, birden fazla alanda çığır açtığını öne sürüyor.
Projenin ana geliştiricisi, Tsotchke takma adını kullanıyor ve sosyal medyada eleştirilere sert karşılık veriyor. Kendisi, isimsiz bir üniversitede matematiksel fizik dersi verdiğini iddia ediyor.
Öte yandan, geliştiricinin eleştirmenlere tehditkar ifadeler kullandığı görüldü. Örneğin, bir mesajında doğrudan, “Beni bir daha saygısızca eleştirirsen, ortadan kaybolursun” yazdığı tespit edildi.
Token ve Yatırımcı İlgisi
Projeye ait Tsotchke token, yatırımcıların yoğun ilgisi sayesinde 54 milyon dolarlık piyasa değerine ulaşmayı başardı. Ancak daha sonra bu değer gerileyerek 20 milyon dolar seviyesine indi. GeckoTerminal verilerine göre 7.000’den fazla cüzdan şu anda tokeni elinde tutuyor. Tsotchke ekibi, kimliklerini açıklamayı reddederken, projenin lideri şunları söyledi:
Anonim kalmayı tercih ediyorum. Bu tamamen kişisel bir karar.
Kuantum ve Yapay Zeka Trendine Kapılan Altcoin Projeleri
Yapay zeka ve blokzincir teknolojisinin birleşimi, son dönemde birçok kripto projesinin ortaya çıkmasına neden oldu. Örneğin, Virtuals Protocol, kullanıcıların yapay zeka aracılığıyla dijital varlıklar oluşturmasını sağlıyor ve 4,6 milyar dolarlık piyasa değerine ulaştı. ElizaOS ise, yapay zeka destekli ilk girişim sermayesi DAO’su olduğunu iddia ediyor ve 2,6 milyar dolarlık bir değerlemeye kadar yükseldi.
Bu projeler gibi Tsotchke de “makine öğrenimi ve yapay zeka alanında devrim yaratacağını” iddia ederek, memecoin platformu pump.fun üzerinden 4 Aralık’ta tokenini piyasaya sürdü. Kısa sürede büyük ilgi gören proje, hızla 54 milyon dolarlık bir piyasa değerine ulaştı. Ancak sonrasında değer kaybederek 20 milyon dolara düştü.
İddiaların Gerçekliği Tartışılıyor
Tsotchke, milyar dolarlık teknoloji devleri Intel, Diraq ve Hitachi gibi firmaların özel donanımlarına ihtiyaç duymadan kuantum bilişim üretebildiğini iddia ediyor. Ancak Quantum EVM CEO’su Ian Smith, bunun mantıklı olmadığını belirtiyor:
Tsotchke, herhangi bir C programlama dili ile çalışan donanımda elektron spin kuantum bilişimini gerçekleştirdiğini iddia ediyor. Bu oldukça şüpheli bir açıklama.
Öte yandan, proje ekibi yapay zeka alanında da “eşi benzeri görülmemiş işlem gücü” sunduğunu ileri sürüyor. Ancak Calgary Üniversitesi’nden bilim insanı Pierre-Luc Dallaire-Demers, bunun bugüne kadar çözülemeyen bir problem olduğunu vurguluyor:
Teorik olarak imkânsız değil, ancak projenin temel sorunları ele aldığına dair hiçbir kanıt sunulmuyor.
Kod İncelemesi: Gerçekten Kuantum mu?
Projenin iddialarını doğrulamak için en önemli unsur, GitHub üzerinde paylaşılan kaynak kodu. Ancak Quantum Resistant Ledger’ın baş blokzincir geliştiricisi Kaushal Kumar Singh, kodu inceledikten sonra şu sonuca vardı:
Kodda ne blokzincire dair ne de post-kuantum kriptografisine ilişkin herhangi bir unsur bulamadım. Sadece kuantum mekaniği prensiplerini dijital ortamda taklit eden küçük bir rastgele sayı üreteci (random number generator) içeriyor.
Benzer şekilde Quantum EVM CEO’su Ian Smith de, kodun kuantum bilişimle hiçbir ilgisi olmadığını söylüyor:
Eğer projeden ‘kuantum’ kelimesini çıkarırsak, geriye gelişmiş bir rastgele sayı üreteci kalır. Bu kadar.
Kim Bu Tsotchke?
Projenin web sitesinde, baş araştırmacının 15 yıllık kuantum bilişim deneyimine sahip olduğu yazıyor. Ancak bu konuda herhangi bir akademik makale, patent veya atıf bulunmuyor. Quant Bond kurucusu Paulo Viana, bu eksikliğin projenin güvenilirliğini zedelediğini belirtiyor:
Bilimsel araştırmaların temel taşı olan güvenilir referansların olmaması, projenin meşruiyetini ciddi şekilde sorgulatıyor.
Uzmanlar, projeye ait GitHub hesabındaki e-posta adresinin Kanada’daki Concordia Üniversitesi’ne ait bir alan adına sahip olduğunu keşfetti. Ancak üniversite, bu kişinin mevcut ya da eski bir öğrenci veya çalışan olup olmadığına dair yorum yapmayı reddetti.
