10haber yazarı Erdal Sağlam, “Merkez’in döviz rezervleri 6,2 milyar dolar eridi” başlıklı köşesinde önemli detaylar paylaştı. Küresel finans kesiminde yaşanan panik, Merkez Bankası’nı da etkiledi. Sağlam, bu panik sonrası Merkez Bankası’nın haftanın başında döviz kurlarını kontrol altında tutmak amacıyla 6,6 milyar dolarlık rezerv satışını gerçekleştirdiğini belirtti.
Carry trade satışları Cuma günü yerini alıma bırakırken, global piyasalarda satışlar Türkiye’ye de yansıyıp tüm yabancı pozisyonları kapatılsa dahi, TCMB’nin kurda kontrolü kaybetmesi aritmetik olarak mümkün değil.
Yazar, hafta başında başlayan rezerv kaybının 6 milyar dolara ulaştığını vurguladı. Pazartesi günü 2,3 milyar dolar, Salı günü ise 3,7 milyar dolarlık rezerv satışı yapıldığını aktardı. Çarşamba günü piyasaların sakinleşmesiyle kaybın 600 milyon dolara indiğini, Perşembe günü ise 400 milyon dolarlık rezerv artışı gözlendiğini ekledi.
Kıbrıs İktisat Bankası da Cuma sabahı yayınladığı raporda, Erdal Sağlam’ın hesabını doğruluyor:
Her hafta Perşembe günü açıklanan TCMB ve BDDK raporlarını yine derinlemesine inceledik. Bu bağlamda, 2 Ağustos ile biten haftada, TCMB’nin brüt döviz ve altın rezervlerinin 2,4 milyar dolar artışla 150,4 milyar dolar seviyesine gelirken, 7 Ağustos analitik bilanço verisine göre, swap ve kamu dövizleri hâriç net rezervler piyasa türbülansının zirveye çıktığı haftanın ilk 3 gününde 6,7 milyar dolar gerileyerek 14,2 milyar dolar seviyesine çekildi.
Yurtdışı yerleşikler 162 milyon dolar devlet tahvili, 169 milyon dolar da hisse senedi satışı gerçekleştirdi. Yılbaşına göre bakarsak, hisse senedi piyasasından 1,3 milyar dolar çıkış olurken, tahvil piyasasına ise 11 milyar dolar giriş oldu. Yabancı para mevduatlar geçen hafta 0,3 milyar dolar daha artış kaydederken, son 3 haftada 3 milyar dolar artış kaydetti. BDDK verisine göre ise, KKM’den çıkışlar Ocak ayından bu yana en sert düzeye ulaştı: TL cinsi bakiye 67,7 milyar TL azaldı; TL mevduatın toplam mevduat içindeki payı %52,2 seviyesinde.
Carry trade’in çözülmesi Türkiye’ye mahsus bir olay değil. Yen’in değer kazanması sonucu tüm dünyada $500 milyar civarında carry trade pozisyonunun kapatıldığı UBS tarafından hesaplandı.
Ancak, TCMB’nin güçlü rezerv pozisyonu sayesinde, yabancı satışları döviz kurunda belirgin bir dalgalanmaya yol açmadı. Yabancıların TL pozisyonlarını sattığı günlerde TCMB’nin dolar/TL kurunda sınırlı da olsa yükselişe müsaade etmesi de, carry trade’cilerin çıkışta karlarından bir miktar vergi ödemesi anlamına geliyor.
Bloomberg’de yayınlanan bir habere göre, Türkiye’de $20-40 milyar arası yabancı finansal yatırım var. Halbuki, TCMB brüt rezervleri $150 milyar civarında. Bir çok uzmanın yorumunun aksine, tüm yabancı pozisyonları tasfiye edilse dahi, TCMB’nin devaluasyonu engelleyecek cephanesi var.
