Petrol endüstrisi uzmanları, İran’ın İsrail’e balistik füze saldırısı başlatmasının ve Orta Doğu’daki çatışmaların tırmanmasının ardından, ham petrol arzına yönelik gerçek bir tehdit görüyorlar. İran, Salı günü İsrail’e, Hizbullah lideri Hasan Nasrallah’ı ve Lübnan’da İranlı bir komutanı öldürmesine misilleme olarak saldırı düzenledi. Analistler CNBC’ye, İran’ın petrol altyapısının yakında İsrail’in hedefi haline gelebileceğini söyledi.
MST Marquee’nin kıdemli enerji analisti Saul Kavonic, “Orta Doğu’daki çatışma sonunda petrol arzını etkileyebilir” dedi. “Petrol arzında maddi bir kesinti ihtimali artık çok daha gerçekçi.” Yetkili, traderların Ukrayna’nın yanı sıra Orta Doğu’daki durumdan kaynaklanan petrol arzı kesintisi tehditlerini göz ardı ettiği uzun bir “jeopolitik risk yorgunluğu” döneminin ardından son gelişmelerin oyunu değiştirici olabileceğini söyledi.
Kavonic, çatışmanın artık doğrudan İran’ı sarması nedeniyle küresel petrol arzının %4’e kadar risk altında olduğunu ve bir saldırı veya daha sıkı yaptırımların fiyatları yeniden varil başına 100 dolara gönderebileceğini ekledi.
İran’ın son füze saldırısı, İsrail’in güney Lübnan’a kara taarruzu ardından başladı. Fırlatılan 200 füzenin çoğu İsrail ve ABD savunmaları tarafından durduruldu ve saldırı sonucunda İsrail’de herhangi bir ölüm bildirilmedi.
Petrol fiyatları füze saldırısının ardından önceki seansta %5’in üzerinde artış gösterdi, ardından %2’lik bir yükselişe geriledi. Küresel gösterge Brent şu anda %1,44 artışla varil başına 74,62 dolardan işlem görürken, ABD West Texas Intermediate vadeli işlemleri %1,62 artışla varil başına 70,95 dolara yükseldi.
İsrail gözünü Gazze’den Lübnan ve İran’a döndürürken savaş yeni ve daha çok enerji bağlantılı bir aşamaya giriyor. İsrail-Hamas çatışması geçen yıl 7 Ekim’de başladığından bu yana petrol pazarında tedarik aksamaları sınırlı kaldı. Lipow Oil Associates başkanı Andy Lipow, ABD’deki artan üretimin arzı genişletmesi ve Çin talebinin azalmasının petrol fiyatlarının baskı altında tutmaya devam ettiğini söyledi.
Savaşın yeni aşaması mı?
Diğer analistler de Kavonic’in uyarısını yineledi. Rapidan Energy Group başkanı Bob McNally CNBC’ye yaptığı açıklamada, “İsrail Gazze’den Lübnan ve İran’a dönerken, savaş yeni ve enerjiyle daha bağlantılı bir aşamaya giriyor” dedi ve İsrail’in füze saldırısına misillemesinin “olağanüstü” ve “orantısız derecede büyük”olmasını beklediğini ekledi.
GeoQuant araştırma başkanı Ross Schaap, şirketin İsrail-İran çatışmasına ilişkin risk analizi modelinin, son 12 yılda ortalama eğilimin üç standart sapması içinde kaldığını, son füze saldırılarından sonra önemli bir artış gördüğünü söyledi. Schaap, bu sonuçların “çok daha büyük olayların” beklendiğini gösterdiğini söyledi.
Benzer şekilde İran’ın petrol altyapısına yönelik petrol tedarik kesintisine yönelik potansiyel bir saldırı olasılığının arttığını gözlemleyen Bison Interests’in CIO’su Josh Young, bunun İran tarafından “önemli bir tırmanışa” işaret ettiğini söyledi. İran ihracatının bir saldırı nedeniyle durdurulması halinde Young, petrol fiyatlarının varil başına 100 doların üzerine çıkacağını öngörüyor.
Kaynak: Oil watchers now see a real threat of supply disruptions after latest Iran-Israel escalation
